به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری«حوزه»، «بررسی انتقادی دیدگاه‏های متفکرین غربی پیرامون سرمدیت خداوند  » اثر محمدعلی لطفی مهروئیه در جشنواره علامه حلی به عنوان اثر شایسته تقدیر انتخاب شد.

یکی از مباحث مهم فلسفه دین معاصر غربی سرمدیت خداوند و چگونگی ارتباط او با جهان زمان‏مند می‏باشد. تا پیش از قرن اخیر عمده گرایش اندیشمندان خداباور توحیدی به بی‏زمانی خداوند بود، اما امروزه زمان‏مندی خداوند به خاطر همخوانی با کتاب مقدس پیروان بیشتری دارد. البته در مقابل نقدهای این گروه بر بی‏زمانی برخی متفکرین تقریرهای جدید از دیدگاه سنتی مانند سرمدیت استمراری، شبه‏زمان‏مند و نگرش غیر استمراری به آن را مطرح کرده‏اند. دسته‏ای نیز نگاهی جامع‏گونه به این مسأله دارند و با تفسیری خاص از خویش خداوند را هم بی‏زمان و هم زمان‏مند قلمداد می‏ کنند.

در هر حال نقطه مشترک همه این گرایش‏ها مبنا بودن ماهیت ایستایی ـ پویایی زمان برای آن‏ها است که در بیان نگرش‏ها از ویژگی‏های این دو جنبه زمان استفاده کرده‏اند. البته نباید از نقش فیزیک نوین در این نظریات غافل بود. مهم‏ترین ادله پیروان فرازمانی، کمال وجودی خداوند، مخلوق بودن زمان و رفع شدن چالش علم پیشین الهی و اختیار انسان می‏باشد. علم خداوند به زمان حال و فاعلیت او در جهان نیز، دلایل گرایش به زمان‏مندی هستند و مورد تأیید نظریه‏های جامع هم می‏باشند. البته جامع‏گراها تفسیر و یا نحوه‏ای خاص از بی‏زمانی را نیز به خداوند نسبت می‏ دهند.

اگر بر اساس فلسفه اسلامی به مسأله بنگریم، خداوند، بی‏زمان؛ و سرمدیت وصفی عدمی است که از مقایسه او با جهان زمان‏مند انتزاع می‏شود. در فلسفه اسلامی، جهان مادی ـ و زمان به عنوان بخشی از آن ـ قدیم است. وجود زمان با حرکت و تغییر گره خورده که البته در این تغییر، ثبات دارد. ولی ذات خداوند ثابت است و در هرگونه تفسیر و تعبیر از ذات او باید تغییر ناپذیری او را ملاحظه کرد.

یکی از این ملاحظات تفکیک میان ذات و فعل  و صفات  مربوط به آن‏هاست. هرگونه تغییر و تحولی، منسوب به مقام فعل او می‏شود، در حالیکه ذات او سرمدی باقی می‏ماند.